Çentik Vadi
Çentik vadi, akarsuların yataklarını derine doğru aşındırmasıyla oluşan, "V" şeklinde bir vadi türüdür. Bu vadiler genellikle dağlık ve yüksek eğimli arazilerde, genç akarsuların bulunduğu bölgelerde görülür.
Oluşumu:
- Derine Aşındırma: Akarsu'yun akış hızı ve gücü yüksek olduğunda, öncelikle yatağını derine doğru aşındırır.
- Yan Aşındırmanın Az Olması: Eğim fazla olduğu için yan aşındırma (vadinin genişlemesi) derine aşındırmaya göre daha yavaştır.
- Eğim ve Yükseklik: Yüksek eğim ve yükseklik farkı, akarsuyun aşındırma gücünü artırır.
Özellikleri:
- "V" Şekli: En belirgin özelliği, keskin "V" harfine benzeyen bir profile sahip olmasıdır.
- Dar Taban: Vadi tabanı oldukça dardır ve genellikle akarsu yatağı ile kaplıdır.
- Dik Yamaçlar: Yamaçlar genellikle dik ve eğimlidir.
- Şelale ve Çağlayanlar: Çentik vadilerde, akarsuyun farklı dirençteki kayaçları aşındırması sonucu şelale ve çağlayan gibi yer şekilleri görülebilir.
- Genç Akarsular: Genellikle genç akarsu vadileridir.
Önemli Not: Çentik vadiler, zamanla akarsu aşındırması ve tektonik hareketler sonucu daha geniş ve farklı şekillere dönüşebilirler. Örneğin, yan aşındırmanın artmasıyla "U" şeklinde vadiler oluşabilir.